តើ​​សា​ជីវកម្ម​យោធា​​ឯកជន​​​មាន​លក្ខណៈ​ខុស​​ប្លែក​ពី​​ទាហា​ន​ស៊ីឈ្នួលយ៉ា​ង​ណា?

 សាជីវកម្មយោធាឯកជននិងទាហានស៊ីឈ្នួលគឺជាផ្នែកមួយនៃទីផ្សារពិភពលោកដែលមានតម្លៃជាង១០០ពាន់លានដុល្លារហើយបន្ទាត់រវាងទាំង២មានភាពមិនច្បាស់លាស់។

សមាជិកនៃក្រុមយោធាWagnerឯកជនរុស្ស៊ី។ រូបថត៖Premium Times 

យោងតាម ​​TRT World សាជីវកម្មយោធាឯកជន (PMC) គឺជាអង្គការមួយដែលចូលរួមក្នុងការស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ការបណ្តុះបណ្តាលសន្តិសុខជំនួយបច្ចេកទេសនិងបេសកកម្មដឹកជញ្ជូននៅក្នុងតំបន់ជម្លោះ។ សកម្មភាពរបស់ PMC ត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយច្បាប់អន្តរជាតិ ខណៈដែលទាហានស៊ីឈ្នួលត្រូវបានហាមឃាត់យ៉ាងតឹងរ៉ឹង។ឧស្សាហកម្មPMCនិងទាហានស៊ីឈ្នួលសកលមានតម្លៃជាង១០០ពាន់លានដុល្លារ។ទីផ្សារសំខាន់ៗនៃសាជីវកម្មទាំងនេះគឺអាហ្វ្រិកមជ្ឈិមបូព៌ា និងអាហ្វហ្គានីស្ថាន។

ភាពខុសគ្នារវាងPMCនិងទាហានស៊ីឈ្នួល

យោងតាមសាស្ត្រាចារ្យ Sean McFate នៃសកលវិទ្យាល័យ Georgetown (សហរដ្ឋអាមេរិក)ទាហានស៊ីឈ្នួលគ្រាន់តែជាជនស៊ីវិល មិនមែនជាមន្ត្រីយោធាឬប៉ូលីសនោះទេ។ ពួកទាំងនេះត្រូវបានប្រដាប់អាវុធនិងបានបង់ប្រាក់ឱ្យធ្វើប្រតិបត្តិការយោធានៅក្នុងតំបន់ជម្លោះនៅបរទេស។ទាហានស៊ីឈ្នួលមិនមានទំនាក់ទំនងជាមួយសាជីវកម្មឬរដ្ឋាភិបាលណាមួយឡើយពួកគេធ្វើការដើម្បីតែផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ។ទន្ទឹមនឹងនេះPMCដំណើរការជាក្រុមហ៊ុនដែលបានចុះបញ្ជី ទទួលស្គាល់ដោយរដ្ឋាភិបាលក្នុងតំបន់។ សមាជិក PMC ភាគច្រើនជាអតីតយុទ្ធជនឬជាអតីតប៉ូលីស។ដូច្នេះពួកគេបានទទួលការបណ្តុះបណ្តាលនិងបទពិសោធន៍ជាក់ស្តែង។បើប្រៀបធៀបទៅនឹងទាហានស៊ីឈ្នួលកងកម្លាំងPMCមានលទ្ធភាពប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ធុនធ្ងន់ដូចជារថក្រោះឧទ្ធម្ភាគចក្រ និងយន្តហោះចម្បាំង។ ទាហានស៊ីឈ្នួលក៏ប្រតិបត្តិការជាចម្បងលើជួរមុខផងដែរ ខណៈដែលទាហាន PMC អាចទទួលភារកិច្ចជាច្រើនដូចជាសន្តិសុខ ការដឹកជញ្ជូន ការប្រមូលផ្តុំស៊ើបការណ៍ និងការប្រយុទ្ធ។នៅពេលចូលរួមក្នុងការប្រយុទ្ធ សមាជិកនៃ PMC ក៏ស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋាន និងវិជ្ជាជីវៈច្រើនជាងទាហានស៊ីឈ្នួល។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រាក់ចំណូលរបស់ទាហានស៊ីឈ្នួលតែមួយជាធម្មតាខ្ពស់ជាងកម្លាំងPMC ។

អនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីទាហានស៊ីឈ្នួល

នៅក្រោមអនុសញ្ញាអន្តរជាតិឆ្នាំ១៩៨៩ការជ្រើសរើសការបណ្តុះបណ្តាល និងការផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដល់ទាហានស៊ីឈ្នួលត្រូវបានហាមឃាត់។អ្នក​ដែល​មិន​មែន​ជា​សមាជិក​នៃ​កង​កម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ​ណា​មួយ​ក្នុង​ជម្លោះ ។ប៉ុន្តែ​នៅ​តែ​ចូល​រួម​ក្នុង​ដំណើរ​ការ​នោះ​ត្រូវ​បាន​ចាត់​ទុក​ជា​ទាហាន​ស៊ីឈ្នួល។អនុសញ្ញាចែងថាទាហានស៊ីឈ្នួលត្រូវបានចាត់ទុកថាជាឧក្រិដ្ឋកម្មដោយប្រជាជាតិទាំងអស់ហើយអាចត្រូវបានកាត់ទោសឬធ្វើបត្យាប័ន។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយអនុសញ្ញានេះទើបតែត្រូវបានផ្តល់សច្ចាប័នដោយប្រទេសចំនួន៣៥ ហើយបានចូលជាធរមានជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី២០ខែតុលា ឆ្នាំ២០០១។ គួរកត់សម្គាល់ថា ប្រទេសដែលមានកងកម្លាំងយោធាធំៗ ដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិករុស្ស៊ីនិងចក្រភពអង់គ្លេសមិនបានផ្តល់សច្ចាប័នលើអនុសញ្ញានេះទេ។

បញ្ហាផ្លូវច្បាប់របស់PMC

យោងតាម ​​TRT World ប្រទេសជាច្រើនតែងតែប្រើប្រាស់PMCសម្រាប់ហេតុផលមួយចំនួនដូចជា៖កង្វះធនធានមនុស្សប្រដាប់អាវុធឬមិនត្រូវបានមើលឃើញថាជាការជ្រៀតជ្រែកក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសមួយផ្សេងទៀត។ ខណៈពេលដែល PMCs ត្រូវបានចងក្រងដោយច្បាប់នៃប្រទេសដែលពួកគេមានទីស្នាក់ការ ពួកគេមិនត្រូវបានដាក់កម្រិតខ្លាំងពេកទេនៅពេលនិយាយអំពីកិច្ចការក្រៅប្រទេស។ឧទាហរណ៍PMCរបស់អាមេរិកនៅអ៊ីរ៉ាក់នឹងមិនត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយច្បាប់ក្នុងស្រុកទេ។ ក្នុង​ករណី​ខ្លះ​ពួកគេ​មិន​ត្រូវ​បាន​តម្រូវ​ឱ្យ​គោរព​តាម​ច្បាប់​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ទេដោយសារ​យុត្តាធិការ​មិន​អនុវត្ត។នេះនាំឱ្យមានស្ថានភាពដែលសមាជិកនៃPMCធ្វើសកម្មភាពដោយមិនទទួលខុសត្រូវជាងទាហានស៊ីឈ្នួល។ នៅ​ពេល​ទាហាន​អាជីព​បំពាន​ច្បាប់ ពួកគេ​នឹង​ត្រូវ​កាត់ទោស​ដោយ​តុលាការ​យោធា។ប៉ុន្តែ​ជាមួយ​ទាហាន PMC វា​ពិបាក​ក្នុង​ការ​ទទួល​ខុសត្រូវឬ​ទទួល​ខុសត្រូវ​ចំពោះ​សកម្មភាព​របស់​ពួកគេ៕ពុតសាម៉ាត់

សមាជិកនៃសាជីវកម្មយោធាឯកជនអាមេរិកBlackwater ក្នុងបេសកកម្មអមដំណើរមួយ។ រូបថត៖Reuters