ស​​ហ​រដ្ឋ​អា​​​​​​មេ​រិ​ក​និ​ង​​​​​​​អារ៉ា​ប៊ីសាអូឌីតអំ​​​​ពា​​​​វ​​​នាវឱ្យបន្តបទ​​​​​​​ឈ​​ប់​បា​ញ់​​​នៅ​​​​ស៊ូ​​ដង់

 សហរដ្ឋអាមេរិកនិងអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតបានអំពាវនាវឱ្យមានការពន្យារពេលបទឈប់បាញ់ក្នុងជម្លោះរយៈពេល៦សប្តាហ៍នៅក្នុងប្រទេសស៊ូដង់ ដើម្បីផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ដល់ប្រជាជន។

ផ្សែង​ហុយ​ឡើង​ក្នុង​ពេល​មាន​ការ​ប៉ះ​ទង្គិច​គ្នា​ក្នុង​រដ្ឋធានី Khartoum ប្រទេស​ស៊ូដង់ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៩ ខែ​មេសា។ រូបថត៖ AFP

រដ្ឋាភិបាលអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងសហរដ្ឋអាមេរិកបាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា "ទោះបីជាមិនល្អឥតខ្ចោះក៏ដោយការពន្យារពេលនឹងជួយសម្រួលដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ដែលត្រូវការជាបន្ទាន់ដល់ប្រជាជនស៊ូដង់"។អ្នកស្រុកបាននិយាយថាការប៉ះទង្គិចគ្នានៅតែកើតឡើងនៅក្នុងរដ្ឋធានី Khartoum នៃប្រទេសស៊ូដង់នៅល្ងាចថ្ងៃទី២៨ឧសភា។ ទន្ទឹមនឹងនេះ យោងតាមអ្នកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សការប្រយុទ្ធគ្នាយ៉ាងសាហាវបានបន្តឡើងវិញនៅក្នុងទីក្រុងElFashirដែលជាទីក្រុងសំខាន់មួយនៅក្នុងតំបន់ភាគខាងលិចនៃខេត្ត Darfur ។ជម្លោះរវាងយោធាស៊ូដង់និងក្រុមប៉ារ៉ាយោធា Rapid Support Forces (RSF) ដែលបានផ្ទុះឡើងកាលពីថ្ងៃទី១៥ខែមេសា បានធ្វើឱ្យរដ្ឋធានីKhartoumធ្លាក់ចូលទៅក្នុងភាពវឹកវរជាមួយនឹងការប្រយុទ្ធគ្នាយ៉ាងខ្លាំងក្លាភាពគ្មានច្បាប់ និងសេវាមូលដ្ឋានជាច្រើនត្រូវបានកាត់ផ្តាច់។ ជាលទ្ធផលមនុស្សជាង១.៣លាននាក់ត្រូវបានផ្លាស់ទីលំនៅចេញពីផ្ទះរបស់ពួកគេដែលគំរាមកំហែងដល់អស្ថិរភាពក្នុងតំបន់។បទ​ឈប់​បាញ់​រយៈពេល​មួយ​សប្តាហ៍​ដែល​សម្របសម្រួល​ដោយ​អាមេរិកនិង​អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត​នឹង​ផុត​កំណត់​នៅ​ល្ងាច​ថ្ងៃ​ទី២៩ខែ​ឧសភា។ ប្រទេសទាំង២កំពុងឃ្លាំមើលពីចម្ងាយកិច្ចព្រមព្រៀងដែលបានរំលោភម្តងហើយម្តងទៀតដោយអំពាវនាវឱ្យយោធានិងRSF "បន្តការពិភាក្សាចរចា" ។RSF បាននិយាយថា ខ្លួនបើកចំហរក្នុងការពិភាក្សាអំពីលទ្ធភាព ហើយនឹងបន្តបទឈប់បាញ់ "ដើម្បីវាយតម្លៃភាពធ្ងន់ធ្ងរ និងការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ភាគីម្ខាងទៀតចំពោះកិច្ចព្រមព្រៀង"។យោធាស៊ូដង់បាននិយាយថាខ្លួនក៏កំពុងពិភាក្សាអំពីលទ្ធភាពនៃការពន្យាពេលផងដែរ។មនុស្សជាង៣០០,០០០ នាក់បានភៀសខ្លួនចេញពីប្រទេសស៊ូដង់ ចាប់តាំងពីការប្រយុទ្ធគ្នាបានផ្ទុះឡើង ដែលភាគច្រើនមកពីទីក្រុង Khartoum ឆ្ពោះទៅភាគខាងជើងទៅកាន់ប្រទេសអេហ្ស៊ីបឬពីDarfur ឆ្ពោះទៅភាគខាងលិចទៅកាន់ប្រទេសChad ។Samia Suleiman អាយុ ២៩ឆ្នាំជាអ្នកស្រុកនៃរដ្ឋធានីស៊ូដង់ដែលធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសអេហ្ស៊ីបបាននិយាយថា "យើងបានចាកចេញដោយសារតែផលប៉ះពាល់នៃជម្លោះ។ ខ្ញុំមានកូនហើយខ្ញុំខ្លាចពួកគេដោយសារតែស្ថានភាពមិនល្អ" ។ "ខ្ញុំក៏ចង់ឱ្យកូនរបស់ខ្ញុំមានឱកាសបានទៅសាលារៀនដែរ។ ខ្ញុំមិនគិតថាអ្វីៗទាំងអស់នៅក្នុងទីក្រុងKhartoumនឹងត្រូវបានស្តារឡើងវិញនៅពេលណានោះទេ"។បទឈប់បាញ់បានផ្តល់នូវភាពស្ងប់ស្ងាត់បន្ទាប់ពីការប្រយុទ្ធគ្នាយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនៅក្នុងប្រទេសស៊ូដង់។ប៉ុន្តែការប៉ះទង្គិចគ្នាជាបណ្តើរៗ និងការវាយប្រហារតាមអាកាសនៅតែបន្ត។អង្គការសហប្រជាជាតិ និងក្រុមផ្តល់ជំនួយនិយាយថាទោះបីជាមានបទឈប់បាញ់ក៏ដោយ ក៏ពួកគេនៅតែជួបការលំបាកក្នុងការដឹកជញ្ជូនជំនួយ និងការទទួលបុគ្គលិកទៅកាន់ទីក្រុងKhartoumឬកន្លែងផ្សេងទៀតដែលត្រូវការជំនួយ។នៅទូទាំងប្រទេស ក្រសួងសុខាភិបាលស៊ូដង់បាននិយាយថា យ៉ាងហោចណាស់មនុស្ស៧៣០នាក់ត្រូវបានសម្លាប់នៅក្នុងការប្រយុទ្ធគ្នា បើទោះបីជាចំនួនពិតប្រាកដទំនងជាខ្ពស់ជាងនេះក៏ដោយ។ជម្លោះនេះបានផ្ទុះឡើងនៅពេលដែលកងកម្លាំងប៉ារ៉ាយោធាដែលបង្កើត និងបណ្តុះបណ្តាលដោយអតីតប្រធានាធិបតី Omar al-Bashir ត្រូវបានស្នើសុំឱ្យបញ្ចូលគ្នានូវកងទ័ពដើម្បីសម្រួលដល់ការផ្លាស់ប្តូរទៅជាការគ្រប់គ្រងស៊ីវិល។ប៉ុន្តែពួកគេបដិសេធ។ប្រទេសស៊ូដង់ ស្ថិតនៅភាគឦសាននៃទ្វីបអាហ្រ្វិកជាប់ព្រំដែនសមុទ្រក្រហម ដែលមានប្រជាជនជិត៤៨លាននាក់។នេះគឺជាដីដែលសម្បូរទៅដោយធនធានធម្មជាតិដែលស្ថិតនៅចន្លោះអនុតំបន់សាហារ៉ានិងមជ្ឈិមបូព៌ា ។ប៉ុន្តែជម្លោះឥតឈប់ឈរធ្វើឱ្យប្រទេសស៊ូដង់មិនអាចអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចបាន។នៅពេលដែលស៊ូដង់ខាងត្បូងបានបំបែកចេញពីស៊ូដង់ទៅជាប្រទេសឯករាជ្យក្នុងឆ្នាំ២០១១ស៊ូដង់បានបាត់បង់ប្រាក់ចំណូលប្រេងដ៏ធំដែលមានចំនួនជាង៩៥%នៃការនាំចេញរបស់ខ្លួន។ភាពតក់ស្លុតនោះបានបណ្តាលឱ្យមានអតិផរណាខ្ពស់ដែលរួមផ្សំជាមួយនឹងការកើនឡើងតម្លៃប្រេងឥន្ធនៈ បានបង្កឱ្យមានរលកនៃការតវ៉ាដ៏ហិង្សាក្នុងឆ្នាំ២០១៣។វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចកាន់តែអាក្រក់បានជំរុញឱ្យកងទ័ពស៊ូដង់ក្នុងខែមេសាឆ្នាំ២០១៩ ផ្តួលរំលំប្រធានាធិបតី Omar al-Bashir ដែលបានគ្រប់គ្រងប្រទេសចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ហើយត្រូវបានរិះគន់ម្តងហើយម្តងទៀតពីលោកខាងលិច។RSFបានគាំទ្រកងទ័ពនៅក្នុងរដ្ឋប្រហារ។ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយរដ្ឋប្រហារនេះត្រូវបានជួបជាមួយនឹងក្រុមប្រឆាំងយ៉ាងខ្លាំងដោយបង្ខំឱ្យកងទ័ពស៊ូដង់ទទួលយកការចែករំលែកអំណាចជាមួយកងកម្លាំងស៊ីវិលជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីបណ្តោះអាសន្ន Abdalla Hamdok ។កងទ័ពស៊ូដង់បានបន្តផ្ដួលរំលំ Hamdok នៅខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ ហើយឧត្តមសេនីយ៍ Abdel-Fattah Burhan ដែលជាមេបញ្ជាការកងទ័ពបានក្លាយជាអ្នកមានឥទ្ធិពលបំផុតនៅក្នុងប្រទេស ដែលដឹកនាំរបបយោធា៕ប្រភព Reuters