ខ្លារខិនឥណ្ឌូចិនដែលរងការគំរាមកំហែងធ្ងន់ធ្ងរឥឡូវនេះបានផុតពូជនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាហើយ។នេះបើយោងតាមការសិក្សាដែលធ្វើឡើងដោយ Panthera ដែលជាអង្គការពិភពលោកដែលផ្តោតលើការអភិរក្សឆ្មាព្រៃ សហការជាមួយ WildCRU នៅសាកលវិទ្យាល័យ Oxford ។ នេះជាដំណឹងដ៏រន្ធត់និងគួរឱ្យសោកស្តាយបំផុតសម្រាប់ខ្លារខិនប្រភេទនេះ។
 |
| រូបភាព៖ Panthera/KhmerTimers |
របកគំហើញនៃការសិក្សាដែលត្រូវបានបោះពុម្ពផ្សាយដោយអង្គការអភិរក្សជីវសាស្ត្រក៏ចង្អុលបង្ហាញពីការផុតពូជនៃប្រភេទរងពីឥណ្ឌូចិនភាគខាងកើតទាំងអស់ (រួមទាំងប្រទេសកម្ពុជា ឡាវ និងវៀតណាម)។ ខ្លារខិននេះត្រូវបានគេឃើញលើកចុងក្រោយនៅប្រទេសវៀតណាមក្នុងដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ២០០០ និងនៅប្រទេសឡាវក្នុងឆ្នាំ ២០០៤។យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយ ពេលនេះក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រកំពុងចេញការព្រមានធ្ងន់ធ្ងរអំពីការផុតពូជរបស់ខ្លារខិនឥណ្ឌូចិនដែលជិតផុតពូជពីភពផែនដីដោយគ្មានមូលនិធិអភិរក្ស និងសកម្មភាពបន្ទាន់នៅក្នុងជម្រកដែលនៅសល់ពីររបស់វានៅឧបទ្វីបម៉ាឡេស៊ីនិងតំបន់ព្រៃ Tenasserim ភាគខាងជើង ជាប់ព្រំដែនថៃ-មីយ៉ាន់ម៉ា។ កង្វះការផ្តល់មូលនិធិនិងអាទិភាពនៃការអភិរក្សប្រភេទសត្វដែលមានការប្រទាញប្រទង់បានរារាំងការអនុវត្តគំនិតផ្តួចផ្តើមភាគច្រើន ជាពិសេសការផ្តោតគោលដៅលើការស្តារឡើងវិញនិងកំណើននៃខ្លារខិនឥណ្ឌូចិនចុងក្រោយ។ការសិក្សានេះពាក់ព័ន្ធនឹងការស្ទង់មតិលើតំបន់ការពារចំនួន២នៅក្នុងទីវាលទំនាបខាងកើតរបស់ប្រទេសកម្ពុជា និងការប្រមូលផ្តុំទិន្នន័យពីការស្ទង់មតិអន្ទាក់កាមេរ៉ាចំនួន៧ដែលធ្វើឡើងពីឆ្នាំ ២០០៩-២០១៩។ជាការគួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើល អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានរកឃើញថា ចំនួនសត្វខ្លារខិនបានធ្លាក់ចុះ ៨២% ក្នុងរយៈពេល ១១ឆ្នាំជាមួយនឹងទិន្នន័យបង្ហាញថា ៤២% នៃចំនួនសត្វខ្លាដែលបានបាត់បង់ជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ ការស្ទង់មតិបន្ថែមនៅឆ្នាំ២០២១ បានបរាជ័យក្នុងការរកឃើញខ្លារខិនដែលបង្ហាញថាពេលនេះ សត្វប្រភេទនេះ ជាក់ស្តែងបានផុតពូជហើយ (ចំនួនសត្វខ្លាប្រភេទនេះលែងឃើញមានទៀតហើយ) ប្រសិនបើមិនទាន់ផុតពូជទាំងស្រុងពីទីវាលនោះ។ ក្នុងអំឡុងពេលនៃការសិក្សាការកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងនៃសកម្មភាពរបស់មនុស្សក៏ត្រូវបានរកឃើញផងដែរ ជាមួយនឹងការកើនឡើង ២០ដងនៃសកម្មភាពរបស់មនុស្ស និងការកើនឡើង ១០០០ ដងនៃអត្រាជួបប្រទះនៃអន្ទាក់ដ៍សាហាវ (ឧ. អន្ទាក់សត្វព្រៃ អន្ទាក់ដែក) ទោះបីជាមានការបង្កើនកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងអនុវត្តច្បាប់ក៏ដោយ។ បណ្ឌិត Susana Rostro-García អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រអភិរក្សខ្លារខិន Panthera និងជាអ្នកនិពន្ធនាំមុខ បាននិយាយថា “ខណៈពេលដែលសន្ទុះនៃការអនុវត្តច្បាប់បានកើនឡើងក្នុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ វាមិនគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការទប់ស្កាត់ខ្លារខិនពីការបាត់បង់ពីកន្លែងអាទិភាពនេះទេ។ ឥឡូវនេះគឺជាពេលវេលាដើម្បីរួមគ្នាក្នុងការការពារប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពនូវចំនួនសត្វខ្លារខិនឥណ្ឌូចិនដែលនៅសេសសល់ និងបង្កើតកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នាយូរអង្វែងដែលដោះស្រាយការជំរុញនៃការដាក់អន្ទាក់ រួមទាំងភាពជាដៃគូសហគមន៍ដ៏សំខាន់ យុទ្ធនាការអប់រំ និងកម្មវិធីដែលកាត់បន្ថយការបរិភោគសាច់សត្វព្រៃ និងផលិតផលសត្វព្រៃទូទៅដល់សាធារណៈជន។”លោកស្រី Rostro-García បានបន្តទៀតថា “បើគ្មានផ្តល់ធនធានឱ្យបានឆាប់រហ័សរបស់សហគមន៍សកល ដើម្បីការពារខ្លារខិនឥណ្ឌូចិនពីការបាត់បង់នៅក្នុងជម្រកដែលនៅសល់ពីរចុងក្រោយនេះទេ យើងនឹងបាត់បង់ប្រភេទរងនៃសត្វដ៏កម្រនេះពីភពផែនដីជារៀងរហូត។អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមានការភ្ញាក់ផ្អើលក្នុងការរកឃើញការធ្លាក់ចុះយ៉ាងគំហុកនៃដង់ស៊ីតេខ្លារខិនរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលបានកើតឡើង ទោះបីជាមានការបង្កើនកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងអនុវត្តច្បាប់ រួមទាំងការបង្កើនចំនួនអនុរក្ស ចម្ងាយល្បាត និងការដកអន្ទាក់ក៏ដោយ។ កម្រិតនៃការប្រម៉ាញ់មិនធ្លាប់មានពីមុនមកដែលត្រូវស្តីបន្ទោស ដោយមានអន្ទាក់ចំនួន១២លានដែលនឹកស្មានដល់ដែលត្រូវបានគេប៉ាន់ស្មានថាមានវត្តមាននៅភាគខាងកើតឥណ្ឌូចិន។កម្រិតអន្ទាក់នៅក្នុងតំបន់សិក្សានៅកម្ពុជាត្រូវបានប៉ាន់ប្រមាណថាមានការកើនឡើងយ៉ាងហោចណាស់ពីរកម្រិតក្នុងរយៈពេល១៣ឆ្នាំ ដែលជំរុញដោយការកើនឡើងនៃតម្រូវការសាច់ព្រៃ និងការកាប់ឈើខុសច្បាប់ ការជួញដូរសត្វព្រៃខុសច្បាប់ដ៏ច្រើនលើសលប់ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងឆាប់រហ័ស និងការអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។ខុសពីតំបន់ដទៃទៀតនៃពិភពលោក ការនាំមុខនៃការអនុវត្តច្បាប់តែមួយមុខ ទំនងជាមិនអាចទប់ស្កាត់ការរីកសាយភាយនៃការដាក់អន្ទាក់ និងការបាត់បង់សត្វព្រៃនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ឡាវ និងវៀតណាមនោះទេ។ យុទ្ធសាស្ត្របន្ថែមនៅថ្នាក់ខេត្ត ថ្នាក់តំបន់ និងថ្នាក់ជាតិគឺចាំបាច់ខ្លាំងណាស់ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិជាប់អន្ទាក់ក្នុងតំបន់ រួមទាំងការអប់រំអភិរក្សបុរេសកម្ម រយៈពេលវែង និងយុទ្ធនាការផ្លាស់ឥរិយាបថ ដើម្បីកាត់បន្ថយការបរិភោគសាច់សត្វព្រៃ និងផលិតផលសត្វព្រៃ ព្រមទាំងកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការ រួមទាំងការអនុវត្តការកាត់ទោសនិងការផ្តន្ទាទោសឧក្រិដ្ឋកម្មសត្វព្រៃ ។បណ្ឌិត Gareth Mann នាយកកម្មវិធី Panthera Leopard បានលើកឡើងថា “វាជារឿងគួរឲ្យសោកស្ដាយដែលឃើញការមើលរំលងបញ្ហាខ្លារខិនអស់រយៈពេលជាយូរមកហើយ ដោយមានវាសនាដូចខ្លានៅកម្ពុជា ឡាវ និងវៀតណាម។ នៅឥណ្ឌូចិនពេលនេះជាតំបន់រងគ្រោះថ្នាក់ (ground zero)សម្រាប់ការប្រម៉ាញ់សត្វខ្លា និងការអភិរក្ស វាក៏ជាកន្លែងដែលសហគមន៍អភិរក្សពិភពលោក ត្រូវតែវិនិយោគទាំងស្រុងនូវកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់យើងក្នុងការជួយសង្គ្រោះខ្លារខិន ដោយចាប់ដៃជាមួយរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសថៃ ម៉ាឡេស៊ី និងមីយ៉ាន់ម៉ា។ការបាត់បង់ខ្លារខិនរបស់ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានសន្មត់ថាជាការកើនឡើងនៃការប្រម៉ាញ់ ការជួញដូរសត្វព្រៃខុសច្បាប់ និងការបរបាញ់សត្វព្រៃ ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការដាក់អន្ទាក់ខ្សែលួសរាប់ពាន់នៅដែនសត្វព្រៃ។ ការប្រម៉ាញ់នៅក្នុងតំបន់ត្រូវបានជំរុញជាពិសេសដោយតម្រូវការខ្ពស់សម្រាប់សាច់ព្រៃ ដែលត្រូវបានចាត់ទុកថាជាអាហារពិសេសឬជាការបង្ហាញពីឋានៈនៃអ្នកបរិភោគទីក្រុងវណ្ណៈកណ្តាល និងថ្នាក់ខ្ពស់ ។ ការស្ទង់មតិបានរកឃើញថា ប្រជាជនកម្ពុជានៅជនបទប្រមាណ ៨៣% ប្រមូលផលសាច់ព្រៃយ៉ាងហោចណាស់ម្តងក្នុងមួយឆ្នាំ។ជំហានទៅមុខ Panthera និងរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសថៃ និងដៃគូផ្សេងទៀតនឹងផ្តួចផ្តើមការសិក្សាអំពីស្ថានភាពខ្លារខិន និងខ្លារខិនពពកនៅក្នុងប្រទេសថៃ ដែលនឹងគូសបញ្ជាក់អំពីសកម្មភាពអភិរក្សដែលត្រូវបានទាមទារសម្រាប់ការស្តារឡើងវិញនៃប្រភេទសត្វទាំងនោះ។ខ្លារខិនឥណ្ឌូចិន គឺជាប្រភេទរងមួយក្នុងចំណោមប្រភេទរងចំនួន៧ដែលត្រូវបានរកឃើញនៅអាស៊ី ខណៈដែលប្រភេទរងមួយត្រូវបានរកឃើញនៅទ្វីបអាហ្វ្រិក។ ផ្ទុយពីប្រភេទសត្វខ្លារខិនដីគោកដទៃទៀតនៅទូទាំងពិភពលោក ខ្លារខិនឥណ្ឌូចិនមានលក្ខណៈប្លែកពីគេ ដែលភាគច្រើននៃសត្វខ្លាដែលនៅសេសសល់គឺមេឡាណូស៊ីត (melanocytic) រួមទាំងសត្វខ្លាស្ទើរតែទាំងអស់នៅក្នុងឧបទ្វីបម៉ាឡេ។តាមការស្រាវជ្រាវពីមុនបានរកឃើញនៅទូទាំងឥណ្ឌូចិន ប្រភេទខ្លារខិនឥណ្ឌូចិនបានបាត់បង់ ៩៥% នៃចំនួនរបស់វា។ ទន្ទឹមនឹងការបរបាញ់សាច់ព្រៃ និងការប្រម៉ាញ់សម្រាប់ការជួញដូរសត្វព្រៃខុសច្បាប់ ការបាត់បង់ទីជម្រក ការថយចុះនៃសត្វព្រៃ និងជម្លោះជាមួយមនុស្ស គឺត្រូវបានស្តីបន្ទោសចំពោះការបាត់បង់នេះ ដោយបង្កើតបានជាការគំរាមកំហែងដ៏សាហាវនៃសត្វខ្លារខិនដែលកំពុងប្រឈមនៅអាស៊ី និងជុំវិញពិភពលោក។ ទោះបីជាត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាឆ្មាព្រៃដែលត្រូវបានគេធ្វើទុក្ខបុកម្នេញបំផុតនៅលើពិភពលោកក៏ដោយ ក៏ប្រភេទសត្វខ្លារខិនទាំងមូលត្រូវបានចុះក្នុងបញ្ជីក្រហមរបស់អង្គការ IUCN នៃប្រភេទរងការគំរាមកំហែង ខណៈដែលប្រភេទរងនៃខ្លារខិនឥណ្ឌូចិនត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ជាប្រភេទ ‘ជិតផុតពូជធ្ងន់ធ្ងរ’ ។ការបាត់បង់ខ្លារខិនឥណ្ឌូចិននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកើតឡើងបន្ទាប់ពីការចេញផ្សាយរបាយការណ៍ដ៏ក្រៀមក្រំមួយស្តីពីសត្វព្រៃរបស់ភពផែនដី ដែលអះអាងថាស្ទើរតែពាក់កណ្តាលនៃប្រភេទសត្វនៅលើភពផែនដីកំពុងជួបប្រទះនឹងការថយចុះចំនួនយ៉ាងឆាប់រហ័សដោយសារតែការបាត់បង់ទីជម្រកនិងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ៕Mid-day.com/KhmerTimers
/unnamed.png
Post a Comment